بایوس یا سامانهٔ ورودی/خروجیِ پایه به مجموعه‌ای از دستورات یا برنامه‌های ذخیره شده در تراشه حافظه فقط خواندنی یا «رام» ROM در رایانه‌های شخصی سازگار با آی‌بی‌ام گفته می‌شود. این برنامه‌ها همه عملکردهای ورودی-خروجی را اداره می‌کنند. وجود این برنامه‌ها در رایانه موجب می‌شود که برنامه‌های کاربردی به طور مستقیم برای کنترل سخت افزار، برنامه نداشته باشند و از سرویسهای رایانه استفاده کنند. بایوس یک رایانه، نخستین کُدی است که هنگام روشن کردن آن اجرا می‌شود و وظیفه ابتدایی آن بارگذاری و آغاز کردن سیستم عامل است. وقتی رایانه روشن می‌شود، نخستین کار بایوس، تشخیص قطعات سیستم مانند کارت گرافیکی، صفحه کلید و موشواره، دیسک سخت، دیسک‌گردانهای نوری و سایر سخت افزارهاست. بایوس سپس نرم‌افزاری را که در دیسک سخت و یا لوح فشرده برای بالاآمدن یا بوت شدن ذخیره شده، تشخیص داده و آنرا اجرا می‌کند.